Vì những khoản lợi nhuận đầy hấp dẫn, tại một số chung cư đã xảy ra tình trạng chủ đầu tư cố tình cơi nới xây dựng sai so với dự định ban đầu theo giấy phép và cuối cùng, người chịu hậu quả không ai khác đó chính là những cư đân đang sinh sống tại những căn hộ này.
Đã đi vào hoạt động 3 năm nay nhưng chung cư BMM tại quận Hà Đông( Hà Nội) vẫn chưa hề được nhiệm thu phòng cháy chữa cháy. Theo người dân, một phần nguyên nhân là do chủ đầu tư đã tự ý cơi nới toa nhà từ 30 thành 32 tầng khiến thiết kế của tòa nhà bị phá vỡ.
“Chúng tôi rất lo lắng, nhất là khi sử dụng hệ thống gas tổng hoặc phòng cháy chữa cháy có vấn đề hay thang máy không hoạt động. Tất cả những vấn đề đấy đều liên quan đến an nguy của tòa nhà”.
Phường, quận và sở xây dựng Hà Nội đã nhiều lần nhắc nhở về việc hoàn thiện phòng cháy chữa cháy và bàn giao phí bảo trì cho cư dân nhưng chủ đầu tư không chấp hành. Khi Phường tổ chức họp, chủ đầu tư chỉ cử nhân viên đại diện đi họp cho có.
Còn tại chung cư ecolife Tây Hồ, sau khi đến ở không lâu, người dân phát hiện chủ đầu tư đang tiến hành xây 2 bể thải ngay dưới hầm để xe. Hạng mục này không hề có trong thiết kế ban đầu của dự án.
“Đây là bể xử lí thải nên tích tụ nhiều khí gây cháy metan rất có thể là 1 điểm gây nổ”.
Ngay sau phản ánh của cư dân, cơ quan chức năng đã tới đình chỉ hạng mục xây dựng tại tầng hầm. Bể xử lí nước thải của khu chung cư trước khi ra hệ thống thoát nước chung của thành phố là yêu cầu bắt buộc, thế nhưng không hiểu vì lí do gì chủ đầu tư lại không tính đến khi xây dựng dự án, mà đến khi dự án đã hoàn thành mới làm theo kiểu chắp vá ngay trong hầm để xe của cư dân.
Cũng tương tự, một chung cư trên đường Quang Trung (quận Hà Đông) có tiếng là chung cư cao cấp, thế nhưng thời gian vừa qua đã xảy ra tình trạng cư dân trong nhiều tuần liền đứng dầm mưa, dãi nắng biểu tình phản đối bể xử lí chất thải dưới tầng hầm gây tắc đường cục bộ tại đoạn đường này trong hơn 1 tháng.
Mặc cho người dân luôn lo lắng phải sống trong 1 căn nhà không đảm bảo chất lượng, thậm chí có cả sự can thiệp của cơ quan chức năng, thế nhưng 1 số chủ đầu tư vẫn tỏ ra chây ì và không chịu khắc phục hậu quả.
Theo đại diện UBND phường, chức năng của họ không đủ sức để xử lí các chủ đầu tư chây ì như trong những trường hợp tương tự khác. ” Chúng ta nên có chế tài nghiêm khắc khi chủ đầu tư không chấp hành, nếu vi phạm sẽ không cấp phép cho các dự án sau này”.
Trong cuộc họp gần đây, đại diện của bộ xây dựng khẳng định, các công trình vi phạm xây dựng hiện nay đã giảm 10-20% so với các năm trước. Bộ xây dựng cho rằng, giải pháp khắc phục là xử lí thật nghiêm các công trình đang xây dựng sai phép.
Đối với việc không cấp phép dự án mới cho các chủ đầu tư chưa xử lí xong vi phạm cũ chỉ có tác dụng với các doanh nghiệp làm nhiều dự án bất động sản. Trong trường hợp chủ đầu tư chỉ xây 1 dự án duy nhất thì không có ý nghĩa gì bởi lúc này tiền đã bỏ túi chủ đầu tư, dù cơ quan chức năng có loay hoay xử lí như thế nào thì chủ đầu tư vẫn cố tình lờ đi hoặc chây ì suốt nhiều năm như trường hợp trên.
Không chỉ riêng chủ đầu tư, ý thức của cư dân cũng là vấn đề đáng bàn khi có nhiều chung cư người dân tự ý cơi nới thành chuồng cọp khung sắt kiên cố với mục đích đảm bảo an toàn, tránh bị đột nhập và nới rộng khoảng không gian vốn đã chật hẹp. Tuy nhiên, người dân không tính đến lối thoát, tưởng như để bảo vệ an toàn lại đang là tác nhân mất an toàn, gây cản trở, lấy đi “thời gian vàng” vốn được tính bằng phút, bằng giây để triển khai cứu người trong các căn hộ chung cư. Điển hình là vụ cháy làm 8 người chết tại một xưởng bánh ở Hoài Đức Hà Nội vẫn làm người ta chưa hết bàng hoàng hay vụ hỏa hoạn xảy ra mới đây tại số nhà 48, ngõ 41, Phố Vọng, quận Hai Bà Trưng, 2 người đã chết bởi bị mắc kẹt trong ngôi nhà được gia cố “chuồng cọp” rất kiên cố, khiến lực lượng cứu hỏa không thể tiếp cận kịp thời. Đây không phải là căn nhà duy nhất có những “chuồng cọp” kiên cố, cản trở việc cứu người như vậy.
Theo quy định hiện hành, hành vi tự ý cơi nới, chiếm dụng diện tích, không gian hoặc làm hư hỏng tài sản thuộc phần sở hữu chung hoặc phần sử dụng chung dưới mọi hình thức; đục phá, cải tạo, tháo dỡ kết cấu của phần sở hữu chung, thay đổi phần kết cấu chịu lực, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị sử dụng chung, kiến trúc bên ngoài của nhà chung cư cũng bị phạt tiền từ 50-60 triệu đồng. Sự can thiệp của chính quyền địa phương kèm số tiền phạt không nhỏ, thế nhưng tại các chung cư, tình trạng cơi nới nhà vẫn xảy ra thường xuyên.
Việc xử lí vi phạm chung cư bị cơi nới trái phép cần có những hình thức răn đe hiệu quả hơn nữa. Tuy nhiên, vấn đề này có lẽ không thể giải quyết trong ngày một ngày hai mà cần ý thức tự giác của chính các chủ đầu tư, người dân và chính quyền.
