Gian lận điểm thi THPT Quốc Gia ở tỉnh Hà Giang, Xuất siêu đạt kỷ lục, Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được bầu làm Chủ tịch nước,… là một trong những sự kiện kinh tế – chính trị – xã hội gây chú ý nhất nước ta trong năm 2018.
1Chính trị
Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần
Ngày 21/9 Chủ tịch nước Trần Đại Quang qua đời ở tuổi 62 vì bệnh hiểm nghèo, sau thời gian hết lòng cứu chữa của gia đình và bác sĩ, khi mà ông mới trải qua nửa nhiệm kỳ Chủ tịch nước. Sức khỏe của Chủ tịch Trần Đại Quang chuyển biến xấu trong thời gian ngắn, chỉ vài ngày trước ông vẫn lãnh đạo chủ trì các hoạt động đối nội đối ngoại của quốc gia.
Sự ra đi đột ngột của ông Trần Đại Quang khiến phiên khai mạc kỳ họp thứ sáu Quốc hội khóa XIV một tháng sau đó thiếu vắng một trong bốn chức danh lãnh đạo cao nhất Việt Nam.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng được bầu vào vị trí Chủ tịch nước
Nhận được sự tín nhiệm của 476 trong tổng số 477 đại biểu có mặt tại hội trường, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhận được tỷ lệ tán thành lên đến 99,79%. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thực hiện nghi lễ tuyên thệ nhận chức Chủ tịch nước lúc 15 giờ 14 chiều ngày 23/10.
Khi đội nghi lễ tiến vào trong tiếng nhạc mang theo Quốc kì và Hiến pháp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mời các lãnh đạo và đại biểu quốc hội đứng lên chứng kiến lễ tuyên thệ.
Trong bối cảnh Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần các đó khoảng 1 tháng, sự kiện này được giải thích ” không phải chủ trương nhất thể hóa ” mà là ” tình huống Việt Nam khuyết chức danh “. Lần đầu tiên sau 32 năm Việt Nam có người đứng đầu Đảng đồng thời đứng đầu Nhà nước. Tính từ năm 1945 đến nay chỉ có hai người giữ chức vụ cao nhất trong Đảng đồng thời đứng đầu nhà nước đó là: Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng bí thư Trường Chinh.
Mô hình lãnh đạo Đảng đứng đầu Nhà nước được cho là tạo thuận lợi trong đối ngoại và triển khai các quyết sách phát triển đất nước. Có không ít các chuyên gia và nhà lãnh đạo đương nhiệm ủng hộ Việt Nam theo thể chế hóa mô hình này. Tuy nhiên quyền quyết định cuối cùng thuộc về Ban chấp hành Trung ương Đảng và Đại hội XIII ( dự kiến được tổ chức vào quý I năm 2021 ).
Quốc hội hoãn thông qua Luật Đặc khu
Dự thảo Luật đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc ( thường được gọi là Luật đặc khu ) được thảo luận và dự kiến thông qua vào tháng 5/2018. Dự thảo luật này được thai nghén hơn 10 năm trước và dự thảo Luật Đặc khu lần đầu trình Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2017, nhằm thể chế hóa quy định của Hiến pháp và đường lối của Đảng về việc xây dựng một số đặc khu có thể chế vượt trội, tạo cực tăng trưởng và thử nghiệm đổi mới..
Với sáu chương, 85 điều, dự luật tạo hành lang pháp lý cho ba đặc khu gồm Vân Đồn ( Quảng Ninh ), Bắc Vân Phong ( Khánh Hòa ), Phú Quốc ( Kiên Giang ). Trong đó, các điều khoản ưu đãi thuế và thời hạn cho thuê đất tối đa 99 năm ( quy định hiện hành 70 năm ) đã dẫn đến nhiều ý kiến trái chiều.
Nhiều trường hợp quá khích đã gây nên nguy cơ mất kiểm soát về an ninh quốc phòng bằng cách: biểu tình, đập phá các cơ quan nhà nước,… các thành phần quá khích cho rằng luật đặc khu là không cần thiết khi các ngành, nghề kinh doanh liên tục biến động trong tương lai.
Tiếp thu các ý kiến, Thủ tướng khẳng định sẽ điều chỉnh luật theo hướng rút ngắn thời hạn cho thuê đất. Ngày 9/6, Chính phủ đề nghị Quốc hội lùi thời gian thông qua Luật. Tuy nhiên, nhiều người dân tại Khánh Hòa, Bình Thuận, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh,… vẫn xuống đường phản đối. Do đó nhiều vụ gây rối, mất an ninh trật tự,tấn công người thi hành công vụ, đập phá trụ sở cơ quan công quyền khiến hàng chục người bị khởi tố.
Ngày 11/6 Quốc hội quyết định hoãn thông qua Luật Đặc khu. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá về vụ việc hàng trăm nghìn người dân tụ tập phản đối dự thảo luật này là điều ” đáng sợ ” do nhiều người ” hiểu nhầm ” và ” ngộ nhận sự việc”. Tổng bí thư Nguyễn Phú TRọng cũng chia sẻ ” sự thật bị xuyên tạc, lòng yêu nước bị lợi dụng “.
2Kinh tế
Việt Nam gia nhập CPTPP
Ngày 12 tháng 11 vừa qua Quốc hội khóa 14 đã thông qua Hiệp định Đối tác Toàn diện và Chiến lược xuyên Thái Bình Dương ( CPTPP ) cùng các văn kiện liên quan. Động thái này được doanh nghiệp trong và ngoài nước chờ đợi, giữa bối cảnh thương mại thế giới diễn biến phức tạp. Hiệp định gồm 11 nước với tổng giá trị GDP khoảng 10.000 tỷ USD, tương đương 13% GDP toàn cầu.
Các chuyên gia cho rằng, CPTPP sẽ mang lại nhiều cơ hội lớn về thị trường, ưu đãi, cơ cấu xuất khẩu và tiềm năng hội nhập. GDP và xuất khẩu của Việt Nam có thể tăng lần lượt 1,32% và 4,04% đến năm 2035; số việc làm tăng bình quân mỗi năm khoảng 20.000 – 26.000. Dù vậy, tham gia CPTPP cũng đặt ra nhiều thách thức cho Việt Nam như thiết chế lao động, mua sắm công, quản lý doanh nghiệp Nhà nước, quyền sở hữu trí tuệ…
CPTPP đã nhận được sự phê chuẩn của 7 nước thành viên và sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 12. Tiền thân của CPTPP là Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương ( TPP ). Sau khi Mỹ rút lui, các nước còn lại, dưới sự dẫn dắt của Nhật Bản đã cùng đàm phán và cho ra đời vào tháng 11/2017.
Xuất siêu lập kỷ lục cao nhất trong 10 năm qua
Vừa qua Tổng cục Hải quan đã đưa ra số liệu cho biết, tổng trị giá xuất nhập khẩu của cả nước 11 tháng từ đầu năm đạt 440 tỷ USD. Theo đó tổng kim ngạch xuất khẩu đã tăng gần 52 tỷ USD so với cùng kỳ 2017. Tuy nhiên, doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thể vượt qua khối có vốn đầu tư nước ngoài ( FDI ) trong cán cân thương mại, khi chỉ đạt hơn 151 tỷ USD, còn khối FDI trên 288 tỷ USD.
Mục tiêu từ đầu năm 2018, xuất khẩu tăng trưởng 10%, nhập siêu dưới 3%. Với những gì đạt được trong 11 tháng, cán cân thương mại đã lội ngược dòng, tiếp tục thặng dư. Tính chung, Việt Nam ghi nhận xuất siêu hơn 7,4 tỷ USD, gấp 2,5 lần số liệu xuất siêu 2,92 tỷ USD năm 2017 và cao nhất trong 10 năm qua. Dự báo, xuất siêu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trong tháng 12, có thể tiến sát mốc hai con số.
Đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu năm nay, điện thoại các loại và linh kiện tăng 4,8 tỷ USD, hàng dệt may tăng 4 tỷ USD; máy móc thiết bị dụng cụ và phụ tùng gần 3,8 tỷ USD.
Kết thúc tháng 11/2018, trao đổi thương mại hàng hóa của Việt Nam với các châu lục đều tăng so với cùng kỳ năm 2017, trong đó tăng mạnh nhất là Châu Đại Dương ( tăng 18% ) tiếp theo là châu Mỹ ( tăng 14,8% ).
GDP ước đạt tăng cao nhất trong 10 năm qua
Phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2018 ( VBF 2018 ) vào đầu tháng 12 vừa qua Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói: ” GDP năm 2018 ước đạt tăng 7% mức cao nhất 10 năm kể từ khủng hoảng kinh tế 2008 “.
Xét về quy mô nền kinh tế con số ước đạt là 5,5 triệu tỷ đồng ( khoảng 240 tỷ USD ). Tổng kim ngạch thương mại Việt Nam hiện tương đương 200% quy mô nền kinh tế, thu hút vốn FDI đạt hơn 30 tỷ USD. Với những số liệu này có thể thấy mức độ tăng trưởng năm nay đã vượt 6,7%.
Năm 2018 có thể nói là một năm kinh tế khả quan của Việt Nam, nhiều tổ chức quốc tế trong đó có Ngân hàng Thế giới ( WB ) đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam lên 6,8% so với mức 6,5% hồi đầu năm nay. Giữa bối cảnh thế giới đang có những biến chuyển mới về địa chính trị, cuộc chiến thương mại mỹ – Trung chưa có hồi kết ( đặc biết vụ việc bắt Giám đốc Tài chính của Huawei tại Canada đã đẩy quan hệ 2 nữa trở nên tồi tệ hơn ) và kinh tế Việt Nam được đánh giá là chịu không ít tác động cả tích cực lẫn tiêu cực.
Ông Ousman Dione – giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới ( WB ) tại Việt Nam đã nhận xét nền kinh tế Việt Nam có tính chịu đựng cao với cú sốc bên ngoài, nhưng trong xu hướng thế giới diễn biến phức tạp, Việt Nam cũng cần chuẩn bị nội – ngoại lực để có khả năng ứng phó với những cú sốc toàn cầu. Nhưng đồng thời ông Ousma Dione cũng tin tưởng tăng trưởng của nước ta có thể cao hơn 6,8%.
3Xã hội
Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an bị vạch tội
Công an tỉnh Phú Thọ bất ngờ lần ra mạng lưới đánh bạc trực tuyến núp bóng game bài có quy mô lớn nhất nước ta tính đến thời điểm hiện tại với hơn 14 triệu người tham gia, doanh thu lên đến hơn 10.000 tỷ đồng chỉ sau hơn 2 năm đi vào hoạt động. Không chỉ thu được nguồn lợi nhuận lớn công ty này có văn phòng ngay tại trụ sở Tổng cụ Cảnh sát, là doanh nghiệp bình phong của công an với cam kết chia 20% lợi nhuận cho Tổng cục cảnh sát.
Đặc biệt vụ án này trở thành ” tâm điểm ” khi có liên quan trực tiếp đến ông Phan Văn Vĩnh ( cực Tổng cụ trưởng Tổng cụ Cảnh sát, Bộ công an ) chỉ đạo ông Nguyễn Thanh Hóa ( nguyên Cục trưởng cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ cao – C50 ) là người ” chống lưng ” dung túng cho hoạt động đánh bạc trái phép này.
Ngày hầu tòa cùng hơn 90 bị cáo tại Tòa án nhân dân tỉnh Phú Thọ trong tháng 11, hai cựu tướng công an dù ân hận, thấy có lỗi với nhân dân song đã phải nhận bản án nặng hơn cả mức án đề nghị của Viện Kiểm sát, lần lượt 9 và 10 năm tù. Vụ án khép lại khi chưa giải mã được có hay không việc hàng chục tỷ đồng đã được doanh nghiệp chi hối lộ, song giai đoạn hai đã mở ra và cơ quan điều tra quyết tâm làm rõ dù còn nhiều trở ngại. Tuy nhiên cũng khẳng định được việc thực hiện pháp luật mà không có ” vùng cấm “.
Sai phạm tại Thủ Thiêm
” Bản đồ quy hoạch 1/5000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm ( quận 2 ) bị thất lạc ” là phát biểu của người phát ngôn UBND Thành phố Hồ Chí Minh trong một buổi họp báo đầu tháng 5 nay, đã thổi bùng bức xúc của hàng trăm người dân Thủ Thiêm. Không ít người dân tại Thủ Thiêm bị cưỡng chế dù nhà không nằm trong quy hoạch, nên đã xảy ra tình trạng những người dân này ” ăn ngủ ” ra trung ương khiếu nại suốt 10 năm qua. Để giải quyết sự việc này, lãnh đạo cao nhất của Thành phố đã liên tiếp tổ chức các cuộc đối thoại nhằm lắng nghe trực tiếp ý kiến người dân.
Sau đó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao cho Thanh tra Chính phủ làm rõ các khiếu nại ở Thủ Thiêm với tinh thần cương quyết sửa sai. Tính từ tháng 9 đến nay đã hơn 4 tháng vào cuộc, Thanh tra Chính phủ công bố: Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Xây dựng và Văn phòng Chính phủ có sai phạm. Trong đó, UBND thành phố qua các thời kỳ đã phá vỡ quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt năm 1996 ( thu hồi 4,3 ha ngoài ranh và lấy đất tái định cư giao cho 51 doanh nghiệp làm dự án…).
Cuối cùng Thành phố Hồ Chí Minh công khai xin lỗi người dân Thủ Thiêm, dồn toàn lực để khắc phục sai phạm. Hàng chục lãnh đạo thành phố bốn nhiệm kỳ bị kiểm điểm trách nhiệm.
Thành phố Hồ Chí Minh chọn bán đảo Thủ Thiêm là trung tâm mở rộng và được kỳ vọng đẹp nhất Đông Nam Á. Khu đô thị mới được Thủ tướng phê duyệt năm 1996, nằm bên bờ Đông sông Sài Gòn, cách quận 1 khoảng 300 m đường chim bay. Để thực hiện ” siêu dự án “, thành phố đã huy động gần 30.000 tỷ đồng để bồi thường, tái định cư cho 15.000 hộ dân bị giải tỏa trắng… nhưng hiện khu đô thị vẫn chưa thành hình, nhiều nơi còn bỏ hoang.
Bê bối ngành giáo dục
Ngành giáo dục Việt Nam 2018 vừa qua đã có không ít vụ việc gây bức xúc trong toàn xã hội như bê bối trong phong tặng giáo dục, sách công nghệ giáo dục và độc quyền sách giáo khoa, dự thảo xử phạt sinh viên sư phạm bán dâm do ” lỗi soạn thảo “,… nổi cộm hơn cả phải kể đến:
- Gian lận điểm thi THPT quốc gia tại Hà Giang
Ngày 11/7, Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố điểm thi THPT quốc gia 2018 của hơn 900.000 thí sinh. Điểm giỏi ở Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình bất ngờ tăng vọt, trong khi đây đều là những tỉnh vốn có tỷ lệ học sinh bỏ học cao và tỷ lệ tốt nghiệp THPT thấp nhất cả nước.
Vào cuộc, Bộ Giáo dục và Bộ Công an phát hiện hàng trăm bài thi tự luận và trắc nghiệm đã bị sửa chữa, nâng điểm. Công an điều tra vụ án Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại ba tỉnh. 10 cán bộ ngành giáo dục đã bị khởi tố.
Kể từ khi tổ chức thi THPT quốc gia năm 2015, đây là vụ gian lận đầu tiên được phát hiện. Đây cũng là vụ bê bối có quy mô lớn nhất, diễn ra trên nhiều tỉnh, thủ đoạn cao cấp, có sự tham gia của cán bộ, lãnh đạo ngành giáo dục địa phương. Hiện, sau hơn bốn tháng công an chưa đưa ra được kết luận.
Nhiều kẽ hở của kỳ thi được chỉ ra, từ khâu trông thi, chấm thi đến giám sát. Câu hỏi có nên duy trì kỳ thi để cấp bằng tốt nghiệp THPT lại được đặt ra. Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ đã nhận trách nhiệm, hứa sẽ điều chỉnh cả về kỹ thuật và nhân sự để đảm bảo kết quả thi chính xác. Đồng thời Quốc hội đã quyết định lùi thông qua Luật giáo dục đến giữa năm 2019.
- Bạo lực học đường
Tại trường tiểu học An Đồng ( An Dương, Hải Dương ) một cô giá trẻ đã bắt học sinh lớp 3 phải uống nước giẻ lau bảng.
Ngày 25/11 sự kiện gây chấn động toàn mạng xã hội cũng như toàn cộng đồng vụ việc ” 231 cái tát ” đã xảy ra ở Quảng Bình, cô giáo chỉ đạo cả lớp tát một học sinh lớp 6 do nhỡ miệng chửi bậy và bị ghi vào sổ theo dõi của đội cờ đỏ. Ngoài ra, qua tìm hiểu chúng tôi thấy rằng không chỉ có 1 học sinh bị như vậy mà trước đó đã có đến 10 học sinh khác cùng lớp cũng bị cô giáo trừng phạt theo cách này. Tổng cộng 11 học sinh trong lớp mà đã hứng trọn 901 cái tát rất mạnh ( vì tát nhẹ sẽ bị cô giáo bắt tát lại ).
Sự việc 231 cái tát chưa kịp nguôi ngoai lại tiếp tục nổi lên vụ cô giáo để bạn cùng lớn tát bạn tại trường tiểu học Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội.
Trước đó không thể không kể đến vụ việc cô giáo ở Hải Dương bắt học sinh uống nước giẻ lau bảng, hay là cô giáo bắc học sinh quỳ và phụ huynh học sinh bắt cô giáo đang mang thai quỳ gối do nghi ngờ đánh con mình,…
- Xâm hại tình dục
Khi những ngày cuối cùng năm 2018 dần đi qua thì sự việc Hiệu trưởng trường Phổ thông dân tộc nội trú Thanh Sơn, Phú Thọ bị chính học trò tố có hành vi dâm ô bệnh hoạn với hàng chục nam sinh dưới 16 tuổi ngay tại phòng hiệu trưởng.
Sự việc một hiệu trưởng tại Thanh Sơn Phú Thọ bị tố lạm dụng tình dục học sinh nam vẫn đang dấy lên nhiều luồng dư luận trái chiều khi một số học sinh của trường nói thầy cô biết chuyện gì đang diễn ra, bởi sau mỗi lần các em lên gặp hiệu trưởng thường bị trêu: ” Có được thầy cho ăn kẹo mút không “. Thậm chí, nhiều em còn cho biết hiệu trưởng không chỉ trực tiếp liên lạc qua facebook cá nhân, mà còn thường xuyên bảo giáo viên gọi các em lên phòng.
Tổng hợp
