Đất nước Hàn Quốc từ lâu được biết đến là một trong những nền kinh tế có tốc độ phát triển Kinh tế- Xã hội bậc nhất Châu Á. Sự phát triển mạnh đó đã biến Hàn Quốc vươn mình trở thành một đất nước đứng thứ 3 Châu Á và đứng thứ 10 trên thế giới, nổi tiếng với các tập đoàn sản xuất linh kiện điện tử và ô tô như Samsung, Hyundai Motor, Kia Motor, LG, Shinhan Financial Group…Đây cũng là một trong những tập đoàn kinh tế đóng góp đến 80% tổng giá trị GDP của nước này…
Tổng quan đất nước Hàn Quốc
Hàn Quốc (Korea – Tiếng Hàn là: 대한민국/ 大韓民國/Daehan Minguk) hay còn gọi là Đại Hàn Dân Quốc/ Nam Triều Tiên có diện tích 99.392 km2, là đất nước đứng thứ 108 trên thế giới về diện tích.
Hàn Quốc là quốc gia theo thể chế Cộng hoà và nằm ở bán đảo Triều Tiên thuộc khu vực Đông Á. Trước năm 1945 bán đảo Triều Tiên là một quốc gia duy nhất gọi là Triều Tiên. Chiến tranh thế giới thứ 2 chấm dứt, thì Triều Tiên bị chia ra thành 2 quốc gia khác nhau, là Bắc Triều Tiên (ở phía bắc) và Nam Triều Tiên (ở phía nam). Bắc Triều Tiên thì theo Liên Xô (Liên Bang Nga) và Trung Quốc, còn Nam Triều Tiên (Hàn Quốc) thì theo Hoa Kỳ và lấy vĩ tuyến 38 làm biên giới giữa hai nước.
Thủ đô của Hàn Quốc là Seoul (hay gọi là Hán Thành) được mệnh danh là thiên đường hoa lệ. Với vẻ đẹp lung linh mang đầy phong cách hiện đại nhưng không mất đi vẻ đẹp tự nhiên của nó. Khí hậu của Hàn Quốc quanh năm luôn ôn hoà, mùa hè cũng mát mẻ chỉ khoảng 25- 26 độ C. Mùa đông lạnh có khi dưới 0 độ C và có tuyết rơi.
Kinh tế của Hàn Quốc phát triển với tốc độ đến chóng mặt, chỉ trong vòng 40 năm trở lại đây. Sự phát triển mạnh đó đã biến Hàn Quốc vươn mình trở thành một đất nước đứng thứ 3 Châu Á và đứng thứ 10 trên thế giới. Thu nhập bình quân đầu người đã nhảy vọt từ 100 USD/năm vào năm 1963 lên mức kỷ lục năm 1995 là 10.000 USD/năm và siêu kỷ lục năm 2007 là 25.000 USD/năm. Với tố độ tăng trưởng GDP rất cao trong 3 thập niên 70 – 80 và 90, đã đưa Hàn Quốc trở thành quốc gia giàu trong top 10 thế giới.
Hàn Quốc hiện nay là đất nước có nền công nghiệp công nghệ cao. Cuối những năm 70, công nghiệp Hàn Quốc đã sản xuất được hàng loạt máy thu và phát hình màu, nhưng chỉ để xuất khẩu. Trong nước người dân chỉ dùng Tivi đen trắng.
Vào thập niên 80 Hàn Quốc đã là một trong những cái nôi của ngành đóng tàu biển của thế giới. Tập đoàn Hyundai đã cho ra đời những “đại tàu thủy”. Và vào những năm gần đây thì cả thế giới đều biết đến tập đoàn Samsung, với những chiếc smartphone thông minh.
Samsung- tập đoàn “Khủng long”
Tập đoàn Samsung được thành lập vào năm 1938 bởi ông Lee Byung Chul, con trai một địa chủ giàu có. Ban đầu, Samsung hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực xuất khẩu cá, rau và trái cây sang Trung Quốc.
Năm 1951, Samsung Moolsan (Samsung Corporation ngày nay) được thành lập. Vào những năm 1960, Samsung bắt đầu bước chân vào ngành công nghiệp điện tử và phát triển bùng nổ trong mảng điện tử gia dụng. Năm 1974, việc mở rộng sản xuất linh kiện bán dẫn giúp Samsung Electronics trở thành công ty hàng đầu trong lĩnh vực này.
Samsung tăng trưởng khó tin vào những năm 1980 trên toàn cầu khi bước chân vào lĩnh vực hệ thống IT. Năm 1998, Samsung Electronics, Samsung Telecommunications và Semiconductors sáp nhập, trở thành công ty điện tử hàng đầu thế giới.
Từ những năm 1990, Samsung là hãng điện tử hàng đầu thế giới với các sản phẩm như linh kiện bán dẫn, màn hình LCD, máy tính…
Ngày nay, Samsung tạo ra gần 1/4 nền kinh tế trị giá 1,4 nghìn tỷ USD của Hàn Quốc. Người lãnh đạo tập đoàn kinh tế khổng lồ này là Lee Kun Hee, con trai của Lee Byung Chul. Lee Kun-Hee cũng là người giàu nhất Hàn Quốc với tài sản 9,2 tỷ USD theo thống kê của Forbes tính tới 28/8/2015. Trong năm 2016, tổng kim ngạch xuất khẩu của Samsung và các công ty thành viên đạt 40 tỷ USD. Dự đoán năm 2017 sẽ đạt khoảng 50 tỷ USD. Như vậy trong năm nay, Samsung đã đạt mức tăng trưởng ước tính là 25%.
Hiện tại, trên cả nước có khoảng 162.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại tập đoàn điện tử lớn nhất thế giới này.
Samsung và mối nhân duyên với mảnh đất Bắc Ninh
Riêng tại Bắc Ninh, đến hết tháng 2/2018, tổng trị giá kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đạt 5,36 tỷ USD, tăng tới gần 2,5 tỷ USD so với cùng kỳ 2017, tương đương 87,2%. Kim ngạch xuất khẩu của Bắc Ninh tăng cao nhờ hoạt động xuất khẩu của Tập đoàn Samsung và các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Theo Cục Thống kê tỉnh Bắc Ninh, có đến 99% tổng trị giá kim ngạch xuất khẩu của địa phương này trong 2 tháng đầu năm nay đến từ các doanh nghiệp FDI.
Cùng thời điểm trên, kim ngạch nhập khẩu của Bắc Ninh đạt 4,493 tỷ USD, tăng hơn 1 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, Bắc Ninh xuất siêu gần 1 tỷ USD, trong khi thời điểm này năm ngoái Bắc Ninh nhập siêu gần 250 triệu USD.
Đáng chú ý, Bắc Ninh là địa phương có kim ngạch tăng trưởng XNK mạnh nhất trong các tỉnh, thành kinh tế trọng điểm của nước ta. Nhờ đó, kết quả xuất khẩu của Bắc Ninh đã gần tiến sát địa phương đầu tàu từ nhiều năm qua là TP.Hồ Chí Minh.
Nhà máy Samsung Việt Nam tại Bắc Ninh có khoảng hơn 40.000 người, cuộc sống bên trong nhà máy Samsung Việt Nam tại Bắc Ninh, cuộc sống bên trong nhà máy Samsung Việt Nam tại Bắc Ninh không khác một xã hội thu nhỏ.
Mỗi một ngày, riêng 2 nhà máy SEV (Bắc Ninh) và SEVT (Thái Nguyên) tiêu thụ hết 17 tấn gạo, 17 tấn thịt, cá, 31.000 quả trứng, 21 tấn dưa hấu,….. Để kiểm soát chất lượng bữa ăn, Samsung lấy phiếu đánh giá của công nhân sau mỗi bữa ăn nếu họ có điều gì cần phản hồi.
Với 75% lao động tại công ty là nữ, số lượng nhân viên đang mang thai là 4.000 người, số lượng nhân viên đang nghỉ thai sản là 9.300 người. Do đó, phần lớn những công nhân tìm đến sự hỗ trợ y tế là các công nhân nữ, đặc biệt là những phụ nữ có thai.
Ông Bang Hyun Woo (Phó Tổng GĐ Samsung Việt Nam) cho biết, niềm tự hào của Samsung là nhà sản xuất điện thoại di động lớn nhất tại Việt Nam, Samsung còn tự lào là ” công ty sản xuất ra rất nhiều em bé”. Mỗi năm chỉ riêng tại hai nhà máy Samsung Bắc Ninh và Thái Nguyên đã có 4000 lao động mang thai và 9000 lao động nghỉ sinh. Ngoài ra, họ còn tự hào khi mang đến cho nhân viên một môi trường làm việc thoải mái nhất.
Tại “xã hội thu nhỏ Samsung”, nếu như ký túc xá không thể đáp ứng hết nhu cầu chỗ ở cho mọi công nhân, thì nhà ăn của Samsung Bắc Ninh và Samsung Thái Nguyên đáp ứng đầy đủ bữa ăn cho toàn bộ gần 110.000 lao động nơi đây. Tại cả hai nhà máy có 7 nhà ăn, phục vụ 160.000 suất ăn mỗi ngày. Người lao động sẽ được miễn phí bữa ăn chính trong ca làm việc và miễn phí 50% bữa ăn phụ là bữa ăn sáng.Lãnh đạo cao nhất của Samsung Việt Nam cũng ngồi ăn cùng công nhân và phải xếp hàng bình đẳng như công nhân, với khẩu phần ăn y hệt như của công nhân.
Bản thân người Hàn Quốc tại đất nước của họ cũng phải làm việc rất vất vả. Các Sếp người Hàn Quốc của công ty Samsung cũng không phải là ngoại lệ. Họ thường xuyên làm việc từ 14-16 tiếng một ngày là bình thường, nhưng không ai ca thán một lời nào. Có lẽ, chính tinh thần làm việc ấy đã biến Hàn Quốc thành một cường quốc.
Không chỉ riêng lao động đến từ Bắc Ninh, lượng lao động đến từ các tỉnh thành khác chiếm hơn 60%. Đối với nhiều người , việc được tuyển dụng vào làm công nhân Samsung “giống như một giấc mơ” vì trước đó họ chỉ quen lam lũ với ruộng vườn.
Chị Nguyễn Thanh Hải (28 tuổi), một công nhân của công ty cho biết, trước đây cả một ngày lội ruộng cắt rau muống của cô chỉ cho thu nhập khoảng 3 USD (khoảng 63 ngàn đồng) nhưng nay nhờ được tuyển vào làm công nhân của dây chuyền lắp ráp điện thoại thông minh (từ tháng Ba), mỗi tháng cô cũng kiếm được 470 USD (gần 10 triệu đồng). Không những vậy, Hải còn cho biết mình được ở trong khu tập thể công nhân của công ty với tiện nghi không khác nào một khách sạn. Cô công nhân đã bắt đầu dành dụm được mỗi tháng khoảng 200 USD (4,2 triệu VNĐ) để gửi về quê cho bố mẹ xây dựng nhà cửa.
Từ khi tập đoàn Samsung đặt nhà máy sản xuất giữa các cánh đồng ở Yên Phong để tạo ra chuỗi sản xuất linh kiện điện thoại đi khắp thế giới mang tên Samsung Display Việt Nam vào năm 2009, bao số phận đã đổi đời. Bắc Ninh, một thị xã nghèo nhỏ ven đô không tên tuổi bắt đầu vươn mình trỗi dậy…
Vốn bao quanh bởi sông nước, đất đai tại Yên Phong khiến người dân khó làm ăn bởi toàn khu vực là đồng bằng chiêm trũng. Từ khi khu phức hợp Samsung về, kéo theo hàng ngàn công nhân lao động từ khắp nơi trên cả nước về làm việc và có nhu cầu an cư lâu dài, người dân Yên Phong đã chuyển hẳn nghành nghề kinh doanh sang buôn bán tạp hoá, mở các quán cơm bình dân, giải trí, đặc biệt là đầu tư nhà trọ cho công nhân, đây cũng là những nghề chính hái ra tiền tại đây.
Không chỉ riêng nhà máy Samsung, KCN Yên Phong cũng là nơi tập trung nhiều nhà máy lớn như Viglacera, Orion, Vinamilk…. Nắm bắt nhu cầu mua và thuê nhà của các chuyên gia nước ngoài, nhiều nhà đầu tư thành phố Bắc Ninh hay Hà Nội thời gian qua đổ xô đi tìm đất quanh khu công nghiệp hoặc trung tâm thành phố để đầu tư , xây nhà nghỉ, khách sạn…những toà khách sạn mini cao tầng, sang trọng đã thay đổi diện mạo thị trường bất động sản Bắc Ninh. Người Hàn Quốc ở Bắc Ninh sống tập trung theo phố, một số khu phố Hàn ở Bắc Ninh có thể kể tên như khu HUD1, đường Ngọc Hân Công Chúa, khu đô thị Việt Trang hay dãy khách sạn World Hotel…trên trục đường Lê Thái Tổ.
Lượng khách nước ngoài hiện đang làm sinh sống tại Bắc Ninh chủ yếu đến từ các chuyên gia nước ngoài của các Khu công nghiệp trên địa bàn. Trong đó, lao động Hàn Quốc chiếm tỷ lệ lớn (trên 50%), còn lại là các lao động đến từ Nhật Bản, Đài Loan và Hàn Quốc, Trung Quốc, Singarpore…
80% trong sô họ có nhu cầu mua hoặc thuê nhà ổn định lâu dài tại trung tâm thành phố Bắc Ninh, còn lại khoảng 20%-30% thuê nhà tại các chung cư cao cấp tại Hà Nội. Chủ yếu ở các khu chung cư tập trung nhiều người Hàn Quốc như Hyundai Hillstate Hà Đông, Time City, Keangnam, Royal City…có xe đưa đón hàng ngày.
Thời gian này, nếu đi qua các khu phố Hàn ở khu Hud, sẽ không khó để bắt gặp hình ảnh những biển hiệu cho thuê đỏ rợp góc trời cả tiếng Việt, Tiếng Anh và Tiếng Hàn Quốc…Có không ít người sẵn sàng chấp nhận có nhà riêng nhưng vẫn đi thuê chung cư giá rẻ để nhà chính cho khách nước ngoài thuê lại. Cũng phải, khi lợi nhuận cho thuê lại từ nhà riêng, khách sạn mini ở trung tâm thành phố Bắc Ninh thời gian qua cực kì hấp dẫn khi có mức dao động trung bình từ 25-50 triệu đồng. Thâm chí, ở khu K15, có những nhà đầu tư cá nhân xây khách sạn, cho thuê lại với mức giá từ 70-80- triệu đồng/tháng.
Rủi ro khi phụ thuộc người Hàn?!
Trước tết 2018, hầu hết lượng khách Hàn Quốc tại Bắc Ninh đã thanh lí hợp đồng thuê và rút về nước. Đến nay là tháng 4/2018, lượng chuyên gia Samsung vè lại Bắc Ninh rất thưa thớt. Nói về điều này, chị Biên ( bộ phận quản lí người nước ngoài phường Võ Cường) cho biết:
“Có thể nguyên nhân sâu xa đến từ những lục đục chính trị của Hàn Quốc trong thời gian qua, theo số liệu do cơ quan thống kê Hàn Quốc tổng hợp cho thấy tỷ lệ thất nghiệp tại nước này trong năm 2017 vẫn ở mức cao, không có dấu hiệu thuyên giảm trong khi tình hình việc làm tại một số nước phát triển khác đã có nhiều cải thiện, chính phủ Hàn Quốc đang ưu tiên tìm cách cải thiện tình hình việc làm trong nước trước thay vì thị trường nước ngoài, và đây cũng là mục tiêu hàng đầu của họ.
Thứ 2, nội bộ tập đoàn Samsung cũng gặp rắc rối khi từ năm ngoái, phó chủ tịch tập đoàn Samsung dính phải bê bối chính trị liên quan đến Tổng thống Park Geun-hye.
Nguyên nhân Thứ 3, theo chính sách, Samsung tuyên bố sẽ đầu tư mạnh tay vào Ấn Độ, giảm sự phụ thuộc vào sản xuất ở Việt Nam bởi nước này là thị trường smartphone lớn thứ hai thế giới, nhân công tay nghề cao và giá rẻ. Chính những điều này đã tác động ít nhiều vào chính sách phát triển trong tương lai của Samsung tại Việt Nam”.
Được biết, phải đến giữa tháng 7 hoặc tháng 8, các chuyên gia Hàn Quốc mới bắt đầu trở lại Bắc Ninh. Hiện tại, không ít nhà đầu tư như ngồi trên đống lửa bởi cho thuê mãi mà không ai đoái hoài. Khách Hàn Quốc chiếm đến 70% lượng người nước ngoài sống tập trung ở Bắc Ninh, phần lớn chưa đến, đồng nghĩa hơn 50% lượng nhà cho thuê tại trung tâm thành phố còn đang ế ẩm…
Trang Phan/.
