Thị trường nhà cho thuê tại các nước trên thế giới rất phát triển, tuy nhiên ở Việt Nam, mặc dù thu nhập bình quân đầu người thấp, lại thiếu không gian để ở nhưng người dân vẫn chưa mặn mà với việc đi thuê nhà, nhất là tại các thành phố lớn. Tại sao lại có nghịch lí trên?
Mới cưới 1 năm nay, 2 vợ chồng chị Trương Thị Lương (Yên Phong, Bắc Ninh) thuê 1 căn hộ chung cư có diện tích 85m2 với giá 6 triệu/tháng. Mặc dù vậy, vợ chồng chị chỉ dự định tạm thời thuê nhà từ 1-2 năm rồi vay mượn thêm để mua được nhà.
” Đi thuê nhà là điều không ai muốn cả bởi đó chỉ là căn nhà thuê lại, không thuộc sở hữu của mình. 2 vợ chồng tôi mới cưới, tìm được nhà cũng khó bởi tiêu chí thuê phải phù hợp với điều kiện của 2 vợ chồng, vẫn phải sạch sẽ và rộng rãi. 2 vợ chồng tôi chắc chắn phấn đấu mua 1 căn nhà riêng nhỏ. Biết là khó nhưng vẫn phải cố gắng”.
Cũng chưa đủ tiền mua nhà, vợ chồng chị Hiền quyết định ở cùng với bố mẹ chồng. Theo chị Hiền thuê nhà cao cấp thì mất quá nhiều tiền. Thuê nhà giá rẻ thì gặp nhiều bất tiện, không phù hợp với vợ chồng anh chị.
“Hiện tại, tôi chuẩn bị đón em bé nên quyết định ở với bố mẹ thay vì thuê nhà ở ngoài. Trong thời gian này cũng tích góp thêm để sau này có điều kiện mua một căn nhà riêng”.Chị Hiền chia sẻ.
Không chỉ chị Lương và chị Hiền, rất nhiều người có tâm lí muốn đi thuê nhà. Bản thân các doanh nghiệp bất động sản cũng không mặn mà với việc xây nhà cho thuê. Viglacera là một trong những đơn vị hiếm hoi đầu tư vào phân khúc này. Hiện đơn vị này đang triển khai một số dự án nhà ở xã hội với quy mô trên 1000 căn. 20% trong tổng số căn hộ sẽ dành để cho thuê với mức giá thuê chỉ khoảng 30.000 đồng/m2/tháng. Như vậy một năm thì chủ đầu tư cũng chỉ thu về 360.000/m2 tiền cho thuê, phải nhiều năm sau mới hồi được vốn và có lãi.
Ông Trần Xuân Hùng, phó giám đốc công ty CP phát triển hạ tầng Viglacera cho biết:”Nếu tính để cho thuê nhà thì các doanh nghiệp không thể chịu được chi phí khi đầu tư dự án. Ở đây buộc phải tổng hợp 3 loại hình trong 1 dự án là nhà cho thuê, nhà ở thương mại và nhà ở cho người có thu nhập thấp. Các loại hình này có sự bù trừ cho nhau về chi phí khi đầu tư dự án.”
Dự án của Viglacera được vay tiền từ gói 30.000 tỷ, điều mà không phải CĐT nào cũng tiếp cận được mà vẫn ngại ngần trong việc xây nhà cho thuê. Như vậy thì càng khó để thu hút các doanh nghiệp khác tham gia vào phân khúc này.
“Đương nhiên bất kì doanh nghiệp nào cũng tính hiệu quả làm quan trọng. Với mức giá cho thuê nhà như hiện nay thì sau 15 năm nữa doanh nghiệp mới bắt đầu thu hồi vốn và có lời. Thế thì ai bỏ ra đồng tiền dài hạn như thế, như vậy thà bán nhà rẻ đi một chút sau 2 năm thu hồi vốn và có lãi đem về gửi ngân hàng”.
Khi việc sở hữu nhà là chưa thể, đi thuê nhà ở là một lựa chọn bắt buộc với nhiều người.
Thực tế, một căn hộ có giá 1,5 tỷ đồng có giá cho thuê 3-4 triệu/tháng. Thuê 1 năm mới hết tầm 42 triệu, 35 năm mới hết số tiền để mua nhà. Trong khi đem 1,5 tỷ gửi tiết kiệm, chi phí thuê nhà giảm xuống một nửa.
Như nhiều chuyên gia đã phân tích (TS Alan Phan, GS Đặng Hùng Võ) giá nhà ở Việt Nam, (nhất là Hà Nội) ở thời điểm hiện tại dù đã giảm nhưng vẫn ở ngưỡng quá cao so với thế giới cũng như trong khu vực.
Hãy một lần sang Thái Lan, các bạn có thể thấy dân Thái có thu nhập gấp 4-5 lần dân Việt Nam, nhưng vật giá tại Bangkok (không chỉ bất động sản) thấp hơn Hà Nội tới 30-40%. Dân họ có của ăn của để mới tính tới chuyện mua nhà, còn ở hiện tại, dù đã giảm, việc cố bằng mọi cách để mua nhà tại Việt Nam theo ông là không nên ngay cả có tiếp cận được nguồn vốn vay với lãi suất thấp, bởi giá trị 1m2 nhà tại Việt Nam về cơ bản vẫn còn quá cao.
Việc đi thuê nhà, vừa kinh tế hơn, chủ động hơn, vừa giải quyết rất tốt cho những người có nhu cầu về nhà ở, không phải lo gánh nặng về vay mượn, nâng cao chất lượng cuộc sống. Theo tôi thấy, ở các nước phát triển, đa số người dân đều đi thuê nhà dù rất nhiều người có khả năng sở hữu nhà ở và dù giá cả bất động sản ở nước họ trên thu nhập thấp hơn tại Việt Nam rất nhiều.
Phải chăng nhà nước và các doanh nghiệp nên tính toán để phát triển mảng thị trường còn rất nhiều tiềm năng này. Bởi thực tế ở Hàn Quốc hay ở Mỹ thì 40-50% dân số vẫn đang ở nhà cho thuê.
